Optik Bilimi Nedir? – Optik Biliminin Kurucusu Ve Tarihi

Optik Bilimi Nedir? – Optik Biliminin Kurucusu ve Tarihi

Optik Bilimi Nedir? Optik biliminin hikayesi nedir? Optik bilimini kurucusu? Gibi sorulara yanıt bulmak adına yine tarihe uzun bir bakış atıp optik biliminin bilinen en eski çalışmalarını geçmişten günümüze gelecek bir şekilde anlatmaya çalışacağız.

Hikayemiz her zaman olduğu gibi antik medeniyetlerden Mezopotamya’dan başlıyor. Pek çok disiplinin ve bilim dalının ilk örneklerini gördüğümüz Mezopotamya Uygarlıkları tarihe ışık tutarcasına bilimin önde gelenlerinden olmuştur.

Mezopotamya’dan çıkıp her zaman olduğu gibi Antik Yunana ardından İslam Coğrafyasındaki çalışmalara göz atacağız. Bilimin tekrar batıya, Avrupa’ya geçmesiyle birlikte yönümüzü batıya doğru çevireceğiz. Rönesans hareketiyle başlayan bilimsel ilerlemeye ortak olup günümüze kadar uzanan bu hikayenin nasıl geliştiğine dair bilgi sahibi olmaya çalışacağız.

---

İnsanlığın Serüveni adlı kategoride günümüzde ve geçmişte var olan bilim dallarının ve çeşitli alanlardaki yapılan çalışmaların geçmişten günümüze kronolojik bir şekilde işleyerek gerekli konu ve konular hakkında bilgi deposu oluşturmayı amaçlıyoruz.

Bu serüven kronolojik bir sıraya ve bu alan hakkında yapılan neredeyse tüm çalışmaları içereceği için konu biraz uzun olacaktır. Gözden kaçmış konu ve şahsiyetler bulunabilir bunun için konu altına yorum yapmayı unutmayınız.

---

Giriş

Optik Bilimi Nedir? Adlı hikayemizde pek çok alana ve şahsiyete değineceğiz. Neredeyse her bölüm kendi kategorisi altında detaylı bir şekilde işlenecektir. Bu yazıda ise çok derine inmeden optik alanında çalışma yapan uygarlık ve önemli bilim insanlarından bahsedilecektir.

Tarihe uzanamadan önce optiğin ne olduğunu, ne işe yaradığını dair ufak bir açıklamada bulunalım.

Optik Bilimi Nedir?

İlk olarak optik biliminin ne olduğuna dair kısa bir açıklamada bulunalım. Optik bilimi veya disiplini temelde ışığın hareketlerini, özelliklerini ve madde ile olan etkileşimini inceleyen bilim alt dalıdır. Gözle görebildiğimiz veya göremediğimiz bütün ışık dalgalarını inceleyen optik bilimi, fizik ve astronomi gibi yine kadim bir bilim dalıdır. Astronomi, fotoğrafçılık ve diğer alanlarla yakından ilişkisi olan optik dalı özellikle astronomi alanıyla ilişkilidir. Dünyamızdan uzaktaki gök cisimlerini veya dünyamızda bulunan mikrop veya gözle görülemeyen canlıları görmemizi sağlayan en temel bilim dalıdır.

Astronomi Nedir ve Tarihi Hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayın.

Klasik ve modern olmak üzere tarihsel süreçte 2 farklı kola ayrılan optik dalı, MÖ 330 yıllarında Öklid’in çalışmalarıyla klasik optiğin alt dalı olan geometrik optik hayat bulur. Ondan önce yapılan çalışmalar klasik optik adı ile anılırken 1600 yılında Kepler modern optiğin temelini atarak optiğe yeni bir bakış açısı kazandırır.

Optik biliminin gelişmesiyle gözlükleri, teleskopları, fotoğraf makinalarını, mikroskopları, büyüteçleri ve bunlar gibi pek çok aleti daha verimli bir şekilde kullanıyoruz.

İlk Buluntular, Mezopotamya’da Optik Bilimi

Antik Medeniyetlerde optik adına yapılan çalışmalardan haberdarız. Görme eylemini nasıl gerçekleştiğini ilk soranlar yazılı kaynaklardan anladığımıza göre şüphesiz onlardı. Yapılan kazılarda ortaya çıkan cam bilyelere ve yazılara göre optik bilimi o zamanlarda gündelik ihtiyaçlar için araç gereç yapımında kullanılıyordu.

Antik Mısırda Optik Çalışmaları

MÖ 1386 yıllarında III. Amenhotep’in tahta çıkmasıyla birlikte Mısır’da bir cam furyası baş gösterdi. Cam süslemelere oldukça düşkün olan III. Amenhotep zanaatkarlarına bu alana yönelmeleri ve göze daha hoş gözükecek cam eserler ortaya çıkarması konusunda baskı yapıyordu. Yapılan kazılar sonucunda renkli camlar bulundu, bu bize Antik Mısır’da yapılan çalışmaların oldukça iyi bir seviyede olduğunu gösteriyor.

İlk Cam Reçetesi ve Antik Babil

Bir diğer Mezopotamya medeniyeti olan Babil cam zanaatı konusunda Mısır’dan oldukça ilerideydi. Cam zanaatkarlığı oldukça ileri seviye olan Babil, bunu yazılı olarak kil tabletlere işliyordu. Kazılarda ortaya çıkan ilk cam reçetesi Babil uygarlığına aittir. Reçetede bir camın nasıl ve hangi ölçüler kullanılarak meydana geldiği yazmaktadır.

Reçetede yazanlara göre;

• 60 ölçü kum
• 180 ölçü alg
• Deniz yosunu külü
• 5 ölçü güherçile
• 3 ölçü tebeşir

Kullanılarak cam elde ediliyordu.

Nimrud Merceği ve Asurlular

Bilinen ilk mercekler Asurlular tarafından yapıldı, genellikle cilalı kristalden veya kuvars minarelinden oluşmaktaydı. MÖ 700 yıllarında üretildiği ve işlendiği sanılan Asurluların yaptığı Nimrud Merceği günümüzde British Museum’da sergilenmektedir. 3000 Yaşında olduğu tespit edilen Nimrud Merceği günümüze gelebilmiş en eski mercektir.

Antik Roma’da Optik

Antik Roma’da yapılan kazılara sonucunda Romalılarında mercekler hakkında bilgi sahibi oldukları ve bunları günlük hayatta kullandıkları ortaya çıktı. Cam kürelere su doldurarak mercek niyetine kullanıyorlardı. Romalılar ile aynı tarihte Fenikelilerde benzer bir yöntem ile düşman gemilerinin geldiğini haber veren optik bir haberleşme sistemi kurdu.

Antik Hindistan’daki Felsefi Okullar

Mezopotamya ve civarında bu tür gelişmeler olurken bilinen ilk felsefi gelişmeler Antik Hindistan’da yaşandı. MÖ 6. Ve 5. Yüzyıllarda Samkhya ve Vaisheshika felsefi okulları ışık ve görme üzerine birbirine rakip olacak derecede çeşitli teoriler geliştirdi.

Samkhya okuluna göre ışık, kendi hariç 5 temel elementten biri olmalıydı.

Vaisheshika okulu ise biraz fiziki bir yol izleyerek ışığın ateşin hızına ve düzeyine bağlı olarak farklı özelliklere bürüneceğini öne sürdü.

Antik Yunan Filozofları ve Optik

Antik Yunan filozoflarıyla birlikte optik alanındaki çalışmalar teorik anlamda artar ve önem kazanır. Neredeyse her yunan filozofu ışık ve görme eyleminin nasıl gerçekleştiğine dair sorulara cevap bulmak adına çalışmalara imza atmıştır.

Empedokles ve 4 Temel Madde

Bu alandaki ilk düşünceler Empedokles ile MÖ 494-434 yılları arasında yaptığı felsefi düşüncelerle başlar. Empedokles evrenin 4 temel maddeden oluştuğunu öne süren bir düşünce ortaya atar. Ateş, hava, toprak ve su bu 4 temel elementtir. İnsan gözü ise ona göre Afrodit tarafından insanlara bahşedilen 4 temel elementten ayrı olarak tuttuğu başka bir maddeden yapılmıştır. Empedokles gözümüzden ışınlar çıktığını ve bu sayede görebildiğimize inanıyordu.

---

Yakında eklenecek konular ile astronomi tarihinin devamlılığı sağlanacaktır.

.